İnsanın da Kullanım Kılavuzu Olsa

Her eşyanın bir kullanım kılavuzu vardır. Neriman hanım, emektar mutfak robotuna, kenarı pembe oyalı peçetesini örterek dolabına kaldırdı. Mutfak eşyalarına gözü gibi bakardı. Hem kullanma kılavuzuna göre hem de özenle kullanırdı. Tavalarında demir kaşık kullanmaz, çizilmesin diye dikkat ederdi. Elektrikli eşyalarına çok titiz davranır, her kullanımdan sonra tüm parçalarını tek tek silerdi. Birisi ondan eşyalarını ödünç istediğinde kibarca reddederdi.

“Her eşyanın bir kılavuzu vardır komşucuğum, benim malımın huyunu ben bilirim.” diyerek sınırlarını çizerdi.

Erken saatte çalan zilin sesiyle uyandı Neriman Hanım. Sütçü gelmiştir diyerek kapıyı açtı. Kapıya bırakılan sütü aldı. Tenceresine boşaltıp ocağa koydu. Bir yandan da çay koyup kahvaltısını hazırlamaya başladı. 

Derken kapı yeniden çaldı “Hayır olsun, kim bu saatte acaba?” diyerek açtı. Gelen komşusu Ayşen’di. Ayşen, Neriman Hanım’dan yaşça epey küçüktü ama iyi anlaşıyorlardı. 

Neriman Hanım: “Buyur Ayşenciğim.” diyerek içeriye davet etti.

Ayşen: “Sabah sabah seni de rahatsız ediyorum Neriman Teyzeciğim kusura bakma. Mehmet’le tartıştık çok sinirlendim, kendimi dışarı attım.” dedi. 

Neriman Hanım şaşırarak: “Aaa! Olur mu Ayşenciğim ne rahatsızlığı, haydi gel içeri.’’ dedi.

Ayşen sinirden eli ayağı boşalmış bir şekilde içeriye girdi. Neriman Hanım çayları doldurup hemen onun yanına geldi. Yarı hazırlanmış kahvaltı masasına oturdular. Uzun bir sessizlik, Ayşen’in ağlamasıyla son buldu. 

Ayşen: “Biz Mehmet’le anlaşamıyoruz, dayanamıyorum artık boşanmak istiyorum.” diyerek söze girdi. “Beni hiç anlamıyor. Hep o haklı. Sanki inadına yapar gibi. Ne desem tersini yapıyor. Doğru düzgün konuşamıyoruz bile. Konuşacağımız zaman da benim zorumla konuşuyor.”

Neriman Hanım sandalyesine iyice yerleşip, Ayşen’i dinlemeye devam etti. 

Ayşen: “Ne yapacağımı bilmiyorum Neriman Teyze. Benim ak dediğime o kara diyor. Sanki dünyaya bana muhalefet olmak için gelmiş. Sohbet desen sohbet bile edemiyoruz. Eğlenmeye dışarı çıkalım desem, evden çıkmak istemiyor. Birbirimizden çok farklıymışız da ben bunu şimdi anlıyorum. Resmen ayrı dünyaların insanıyız.”

Neriman Hanım: “Ayşenciğim, sadece sen ve Mehmet değil ki biz insanlar hepimiz birbirimizden çok farklıyız. Bu farklılıkları görüp kabul ettiğimizde ilişkilerimiz iyileşiyor. Her evlilikte böyle problemler olabilir. Şikâyet etmek yerine ‘Nasıl çözebilirim?’ diye yaklaşmak gerekir.”

“Rahmetli Mustafa amcanla biz 45 yıl evli kaldık. Bizim de birbirimize çok zıt yanlarımız vardı. Her eşyanın bir kılavuzu, bir kullanım şekli olduğu gibi insanın da kullanım klavuzu var. Ailemizde, çevremizde ilişki kurduğumuz insanların kılavuzunu öğrenmek zorundayız. Sen de eşinin kılavuzunu öğrenecek ve ona göre davranacaksın. Daha yolun çok başındasın. Bence senin biraz düşünmeye ihtiyacın var. Evine aldığın bir eşyanın kılavuzuna bakmadan, ben bunu kullanamıyorum diyerek çöpe mi atıyorsun?” diye sordu.

Sessizlik…

Neriman Hanım devam etti: “Rahmetli babam, deri kemiği sürükleyecek evladım derdi. Yani bizler birbirimizin tamamlayıcısı olacağız. Hiç kimsenin evliliği, hayatı çok kolay değil ama çözümsüz de değil.” Bunları söylerken aklına ocaktaki süt geldi.

“Eyvah süt!” diyerek mutfağa koştu. Tam taşacakken ocağın altını söndürdü.

“Sen gelmeden az önce ocağa süt koymuştum şükür ki taşmadı. İnsanlar da böyle işte, kıvamını bilmez üstüne azıcık fazla gitsen, süt gibi taşıverirler. Ahhh ahhhh! Rahmetli Mustafa amcan çok çabuk sinirlenirdi. O sinirliyken ben uymazdım ona. Kısardım sesimi, mutfağa girer bir şeylerle oyalanırdım. Biri ateşken birinin su olması lazım.’’

Zıtlıklar şifamızdır ateşi su söndürür…

“On dakika sonra sanki sinirlenen o değilmiş gibi, akşam yemekte ne var Neriman Hanım diye seslenirdi. İlk başlarda onun sinirlendiği şeyler, bana çok saçma gelirdi, anlayamazdım. Neden sinirlendi diye ben de ona sinirlenirdim. Bu da bize yeni kavgalardan başka bir şey katmazdı. Tartışmalar olabilir elbet ama dozunda bırakmak önemli. Asıl hata onun benim gibi olmasını beklemekmiş.

Farklılıklar kabul edildiğinde işler rayına girmeye başlıyor. Hayat her haliyle bize bir şeyler öğretiyor. Yeter ki biz görmek isteyelim. İnsan mutfağa baksa bile, nerede nasıl davranması gerektiğini öğrenebilir.

Mesela, süte bakınca, herkesin bir sınırının olduğunu anlar. İnsanları o noktaya getirince sabrının taşacağını bilir ve ona göre davranır.

Dibi tutmuş tencereyi zorla ovalamak yerine suda beklettiğinde nasıl daha kolay temizleniyor. İnsan dibi tutmuş tencereden bazı sorunları zamana bırakınca daha kolay çözüldüğünü anlar.

Hamur mayalarken ölçülü davranmanın ne kadar önemli olduğunu, zamanı gelmeden harekete geçmemenin önemini öğrenir. Yemeğe tuz koyarken, azı tat veren şeylerin çoğunun her zaman iyi olmayacağını görür. Bazı şeyleri ısrarla fazla fazla istemenin ne sonuçlar doğurabileceğini anlar. Para, mevki, ünvan...

Dolapta çürümeye başlayan sebzeye bakınca her şeyin bir süresi olduğunu, vaktinde değerlendirmeyince kaybedeceğini görür. Mercimek ile nohut aynı sürede pişmeyince, her insanın farklı olduğunu fark eder. Bulaşık makinasını doldururken, hayatta herkesi olması gerektiği yere koymanın önemini anlar.

İşte güzel Ayşenciğim, hayat böyle ve bizler öğrenmek zorundayız. Bize sorulan sorulara doğru cevaplar verebilmek için öğrenmek zorundayız.” diye tekrarladı.

Neriman Hanım sadece eşyalarında değil ilişkilerinde de kullanım kılavuzlarına dikkat eden ve öğrendiklerini uygulayan bir insandı. 

Peki biz?

Eşimizi, çocuklarımızı, arkadaşlarımızı, bulaşık makinemiz, teflon tavamız, cep telefonumuz, saç düzleştiricimiz kadar iyi tanıyor muyuz? Eşyaların, mercimeğin, kuru fasulyenin sahip olduğu özellikleri bildiğimiz kadar ilişki kurduğumuz insanların özelliklerini biliyor muyuz?

Peki, siz mutfağa bakınca hangi dersleri çıkarıyorsunuz?

Sizin gelişim rehberiniz kim?

Düdüklü tencere?

Elektrikli süpürge?

Bir demlik çay?

Bir cezve kahve?

Bir tepsi kek?

Patlamış mısır?

&

Deneyimsel Tasarım Öğretisi, gerçeklikle beslenen bir strateji ilmidir.

Deneyimsel Tasarım Öğretisi; insanın gerçek amacını amaç edinmiştir…

Kim Kimdir ile başlayan, İlişkilerde Ustalık ve Başarı Psikolojisi ile devam eden programları; insanların kendi dünlerine göre daha mutlu ve daha başarılı olmalarına katkı sağlar.

"İnsanoğlu, yeryüzünde var olduğundan beri, 

En büyük dostu ve düşmanı hiç değişmedi. 

Aynadaki kişi...

Tek başına neler yapabileceğini keşfet!" 

Yahya Hamurcu